جادوی ِ خاطرات
هر کسی از ظن خود شد یار من ... از درون من نجست اسرار منجادوی ِ خاطرات
هر کسی از ظن خود شد یار من ... از درون من نجست اسرار منجستجوی حیات در سیاره‌های فراخورشیدی
https://bigbangpage.com/wp-content/uploads/2018/08/exoplanet-1_1024_1024.jpg
جستجوی حیات در سیاره‌های فراخورشیدی
بیگ بنگ: دانشمندان سیاره‌های فراخورشیدی کشف کرده‌اند که احتمال می رود از حیاتی مشابه با آنچه در زمین وجود دارد، پشتیبانی کنند. اما این پرسش مطرح می شود که انسان‌ها چگونه باید به جستجوی حیات بیگانه بپردازند؟
به گزارش بیگ بنگ، اخترشناسان هزاران سیاره کاندید پیدا کرده‌اند، اما در تحقیقات جدید، آنها راهی برای بهتر کردنِ وضعیت جستجو ارائهدادند. به گفته محققان، شاید میزان نور فرابنفش منتشر شده از یک ستارۀ میزبان که توسعه حیات را رقم می زند، راه ِ خوبی در این زمینه باشد. دانشمندان بر همین اساس، گروهی از سیاره‌ها را شناسایی کردند که احتمال می رود توسعه حیات در آنها مشابه با زمین باشد.
«پائول ریمر» اخترفیزیکدان ِ دانشگاه کمبریج گفت: «حیاتی که ما می شناسیم، مستلزم ساختارهای مولکولی گوناگونی است که نقش‌های مختلفی را درون سلول به انجام می رسانند. این ساختارها شامل DNA، RNA، پروتئین‌ها و غشاهای سلولی می باشند که از اجزای نسبتا ساده‌ای مثل لیپیدها، نوکلئوتیدها و آمینو اسیدها تشکیل یافته‌اند. برای مدتی بسیار طولانی این نکته به صورت یک راز باقی مانده بود که این اجزا از کجا نشات گرفته‌اند، اما اخیرا پیشرفت‌ها و دستاوردهای قابل توجهی در خصوص تعیین چگونگی پیدایش آنها در سطح زمینِ اولیه بدست آمده است. برای مثال، تاباندن نور فرابنفش بر روی هیدروژن سیانید در آب، به همراه یک یون باردار منفی مثل بیسولفید باعث ایجاد قندهای ساده می شود.»
در شرایط نور، هیدروژن سیانید (که به وفور در دیسک‌های پیش سیاره‌ای یافت می شود) و یک یون با بار منفی می تواند غلظت زیادی از بسیاری از اجزای تشکیل دهنده حیات را پدید آورند. اما برای انجام این کار، آنها به نور فرابنفش کافی نیاز دارند؛ در غیر این صورت، به صورت ترکیبی بی تحرک باقی می مانند. یک تیم از محققان موفق شد در سال ۲۰۱۵ با تاباندن نور فرابنفش بر هیدروژن سیانید، این نکته را به صورت آزمایشی نشان دهد. هدف از این کار، تولید لیپید، آمینو اسید و نوکلئوتید بود که همه آنها اجزای سلول‌های زنده هستند. اما زمانی که آنها استفاده از نور کافی را کنار گذاشتند، واکنش به وقوع نپیوست. ریمر و همکارانش از این یافته بعنوان مبنایی برای تحقیقات خود استفاده کردند. آنها مقدار نور فرابنفش استفاده شده در آزمایش سال ۲۰۱۵ را با نورِ نشر یافته از ستاره ها را مورد مقایسه قرار دادند؛ سیاره‌های کاندید کپلر به دور این ستاره‌ها می چرخند؛ سیاره‌های فراخورشیدی که شاید از حیات میزبانی کنند.
محققان میزان نور فرابنفش موجود در مدار سیاره‌ها را ترسیم کردند تا محل فعال‌سازی این واکنش‌های شیمیایی را محاسبه کنند. معیارهای مربوط به یک سیاره کاندید کپلر به این صورت است که سیاره باید سنگی باشد؛ یعنی محدودیت اندازه داشته باشد و همچنین در ناحیه قابل سکونت به دور ستاره میزبان خود بچرخد. البته سیاره نباید فاصله نزدیکی با ستاره خود داشته باشد، زیرا در این صورت شاهد تبخیر آب مایع خود خواهد بود. گفتنی است که سیاره همچنین نباید از ستاره خود خیلی دور باشد، چرا که در این صورت آب مایع به کلی منجمد خواهد شد. پُرواضح است که شرایط زیادی برای قابلیت سکونت مورد نیاز است، اما اینها شرایطی هستند که اخترشناسان می توانند بدون دیدنِ مستقیم سیاره، به جستجویشان بپردازند.
یافته‌های محققان نشان می دهد که ناحیه قابل سکونت و ناحیه‌ای که در آن واکنش‌های ضروری حیات به وقوع می پیوندند، همواره دچار همپوشانی نمی شوند. اینجا در سیاره زمین، ما در نقطه ای عالی به دور ستاره مناسبی در حال گردش هستیم. در واقع، این ستاره‌ها هستند که دمایی مشابه با دمای خورشید دارند؛ خورشیدی که مقدار مناسبی نور فرابنفش ایجاد می کند. از طرف دیگر، ستاره‌های سردتر نور فرابنفش کافی برای فعال‌سازی فرایند تولید نمی کنند؛ مگر آنکه شراره‌های خورشیدی مکرری بر آنها فرود آید که البته این شراره‌ها می توانند برای حیات، عاملی مخرب باشند.
با این اوصاف، نمی توان شانسی را برای توسعه حیات در «Ross 128 b» قائل شد، اما همه خبرها بد نیستند. سیاره فراخورشیدی که ناسا در سال ۲۰۱۵ موفق به کشف آن شد (Kepler 452b) هم در ناحیه قابل سکونت و هم در ناحیه مربوط به واکنش‌های شیمیایی قرار دارد. احتمال دارد حیات فرازمینی در جای دیگر شکل کاملا متفاوتی داشته باشد، اما چون ما هنوز نمی دانیم که حیات به چه شکل‌های دیگری می تواند وجود داشته باشد، بهترین کار این است که دنبال چیزی بگردیم که اطلاعات خوبی درباره‌اش داریم.
ریمر افزود: «من مطمئن نیستم حیات چقدر محتمل و امکان‌پذیر است، اما با توجه به اینکه فقط یک نمونه در اختیار داریم، منطقی است دنبال مکان‌هایی بگردیم که شبیه زمین هستند. تمایز مهمی میان آنچه ضروری است و آنچه کافی است، وجود دارد. اجزای تشکیل دهنده ضروری هستند، اما شاید کافی نباشند؛ احتمال دارد میلیاردها سال آنها را ادغام کنید و هیچ اتفاقی نیفتد. اما حداقل خوب است مکان‌هایی را چیزهای ضروری در آن وجود دارند، مورد بررسی قرار دهیم.» این مقاله در مجله Science Advances منتشر شده است.
ترجمه: منصور نقی لو // منبع: بیگ بنگ
