روز بزرگداشت ملاصدرا (صدر المتالهین)

روز بزرگداشت ملاصدرا (صدر المتالهین)

برگی از دفتر زندگانی صدرا

محمد بن ابراهیم شیرازی ملقب به صدرالمتالهین و مشهور به‏ ملا صدرا در حدود سال 979 یا 980 هجری در شیراز دیده به جهان‏گشوده و بواسطه محیط خانوادگی خود که از اقوام با نفوذ و ثروتمندفارس بودند و استعداد فوق‏العاده‏ای که از همان اوان کودکی خود دارابوده از تحصیل و تعلیم شایسته‏ای برخوردار شده و همانند دیگران‏مراحل اولیه تحصیل را در مکتب خانه شروع کرده و پیش ملا احمدنامی به آموختن قرآن و صرف و نحو پرداخته و بعد از طی این‏مراحل، برای تکمیل تحصیلات خود عازم اصفهان که در آن زمان‏مرکزیت علمی و سیاسی ایران را داشته، گردید.

صدرالدین در اصفهان نخست نزد شیخ بهاءالدین عاملی(شیخ‏بهائی)به تحصیل علوم نقلی پرداخته تا به حدی که به درجه اجتهادنائل گشته و از استاد خود به روش سنتی و معمول حوزه‏های دینی‏نقل حدیث می‏کرده است.

صدرالدین پس از طی مدارج عالی در علوم منقول به شاگردی‏میرداماد درآمده و رموز حکمت و فلسفه را در طول سالیانی چند درمحضر وی آموخته و به مراحل بلندی در میان همگنان خود نائل‏شده تا حدی که استاد زبان به ستایش شاگرد گشوده و در یکی ازرباعیات خود در منزلت علمی وی سرود:

صدرا بگرفت فضلت اوج از گردون.

بر علم تو داده است‏خراج افلاطون.

در مسند تحقیق نیامد مثلت.

یک سر زگریبان طبیعت‏بیرون.

ملا صدرا بعد از تکمیل تحصیلات در رشته‏های متعارف آن‏روزگار که در حقیقت مرحله اولیه از مراحل زندگانی وی را تشکیل‏می‏دهد، به علت مخالفت عده‏ای از علمای ظاهربین ناچار شده که‏اصفهان را ترک گوید و برای تزکیه نفس و سیر و سلوک معنوی به قریه‏کهک در نزدیکی قم پناه برد.

مورخان و تراجم نگاران از اساتیدی که راهبر ملا صدرا به علوم‏باطنی و تعلیمات صوفیانه باشد، گزارشی نداده‏اند و معلوم نیست که‏وی از چه کسانی اصول عرفانی را آموخته است، اما قدر مسلم این‏است که ورود به دریای بیکران عرفان و تصوف و ارائه معضلاتی ازاین علوم که در جای جای نوشته جات ملا صدرا به چشم می‏خورد، بدون تعلیم و تعلم از اساتید فن میسور وی نبوده و اگر چه‏صدرالمتالهین جزو هیچ کدام از سلسله‏های صوفیه وارد نشده، ولی‏در آشنایی با عرفان و بالخصوص عرفان نظری محیی الدین بن عربی‏که در آثار وی همانند کتابهای سیدر حیدر آملی رنگ تشیع به خودگرفته است، دست در دست استاد کار آزموده‏ای داشته است.

دوران خلوت گزینی و سلوک معنوی صدرالمتالهین که دوره دوم‏از دوران زندگی وی را شامل می‏شود، هفت‏سال و بنابه قولی پانزده‏سال به طول کشید تا اینکه ملا صدرا در اثر ریاضات شرعی و عبادات‏عارفانه به شهود و کشف حقایق و علم حضوری نائل آمد.

همزمان با دوران خلوت گزینی، آوازه آخوند کم کم عالمگیرشده و به دنبال تاسیس مدرسه خان در شیراز و درخواست والی‏شیراز، ملاصدرا به وطن خود بازگشته و در مرحله سوم زندگیش تاپایان عمر به تعلیم و تدریس افکار و یافته‏های متعالیه خود اشتغال واهتمام ورزید.

صدرالمتالهین در کنار کارهای تحقیقاتی موفق شد شاگردان‏نامداری همچون فیض کاشانی، فیاض لاهیجی، حسین تنکابنی و...را در عرصه‏های مختلف علمی و فلسفی تربیت نماید که هر کدام ازاین بزرگان در تاریخ علوم دینی و فلسفه و عرفان اسلامی، از جایگاه‏ویژه‏ای برخوردارند. ملا صدرا علی رغم مشاغل تدریسی و تالیفی ازعالمان زاهد و عابد روزگار خود بشمار می‏رفته و بر حسب گزارش‏تذکره نویسان در طول عمر خویش، هفت‏بار پیاده به زیارت حج رفته‏تا اینکه در سال 1050 قمری(1640میلادی) در بازگشت از هفتمین‏سفر خانه خدا در بصره به جوار حق تعالی شتافت.

منبع - لینک

لینک های مربوطه

+ نگین حلقه ی حکیمان --- لینک

+ گذری بر آثار و تألیفات ملاصدرا --- لینک

+ منابع نظریات ملاصدرا --- لینک

+ تأثیر مکتب فلسفی ملاصدرا بر متأخران --- لینک

+ یادنامه ی ملاصدرا --- لینک